Czas na sukces
Kto robi najlepsze zegarki na świecie? Szwajcarzy z firmy Patek Philippe, to oczywiste! Sęk w tym, że odpowiedź ta jest prawdziwa zaledwie po części. Patek Philippe to bowiem manufaktura zegarmistrzowska stworzona przez Polaków.
Światowe dokonania naszych rodaków zawsze wprawiają nas w dobre samopoczucie. Niestety, wiele z osiągnięć Polaków jest zapomnianych lub, co gorsza, nieznanych. Taki właśnie los spotkał Antoniego Patka i Franciszka Czapka (z urodzenia Czecha, z wyboru Polaka) – dwóch emigrantów, którzy w 1839 roku w Genewie rozpoczęli produkcję doskonałych zegarków kieszonkowych.
Powstanie
Powodem, dla którego Patek i Czapek znaleźli się w Szwajcarii, była emigracja wymuszona po upadku powstania listopadowego. Obaj w nim uczestniczyli. Antoni Patek, z domu szlachcic, był nawet dwukrotnie ranny i za odwagę został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Awansowano go również na podporucznika.
Po klęsce powstania Patek trafił najpierw do Prus, gdzie z rozkazu generała Bema organizował obóz dla emigrujących do Francji powstańców. Sam zresztą też osiadł nad Loarą, gdzie pracował jako zecer. Jednak po pewnym czasie postanowił przenieść się do Szwajcarii. Wybrał Genewę. Zaczął skupować mechanizmy zegarkowei zlecać ich oprawianie szwajcarskim mistrzom.
Kilka lat później, w 1839 roku, Patek – wespół z poznanym w Genewie Czapkiem – założyli spółkę Patek, Czapek & Cie. Zajmowali się produkcją artystycznych zegarków kieszonkowych – bogato zdobionych, w pięknych kopertach, z ozdobnymi cyferblatami. Czasomierze Patek, Czapek & Cie uchodziły za bardzo udane. Dlatego w roku 1844 obaj wspólnicy udali się na wystawę w Paryżu, by zaprezentować nowe produkty. Tam Antoni Patek poznał człowieka, który pomógł mu zmienić zegarmistrzostwo.
Mistrz Philippe
Człowiekiem tym okazał się Adrien Philippe – francuski zegarmistrz, twórca rewolucyjnego mechanizmu naciągu z koronką. Rewolucyjnego, oczywiście, jak na połowę XIX wieku, jednak wyznaczającego „standard” obowiązujący do dziś. Wynalazek Philippe’a oznaczał, że do nakręcania zegarków nie był już potrzebny specjalny kluczyk. Patkowi pomysł bardzo się spodobał. Tak bardzo, że rok później wyszedł ze spółki z Czapkiem i związał się z Adrienem Philippem.
Patek-Philippe to marka znana z wyszukania estetycznego i absolutnej perfekcji wykonania. Nic więc dziwnego, że ma upodobanie wśród ludzi ceniących sobie najwyższą jakość.
Początkowo firma działała wyłącznie pod nazwiskiem Patka. Philippe był zatrudniony jako dyrektor techniczny odpowiedzialny za mechanizmy i nowe rozwiązania. Dopiero w 1851 roku nazwa spółki Patka i Philippe’a zmieniła się na Patek Philippe. Jej celem stało się robienie najlepszych zegarków świata.
Po rozstaniu z Patkiem Czapek związał się biznesowo z Juliuszem Gruzewskim – również emigrantem polistopadowym. Z początku spółka Czapek-Gruzewski radziła sobie doskonale. Czapkowi udało się nawet w 1854 roku otworzyć sklep w Warszawie, a później w Paryżu. Dzięki znajomości z cesarzem Napoleonem III Czapek został nawet oficjalnym dostawcą dworu. Nie wiadomo, jak dalej potoczyły się jego losy. Nie znamy daty jego śmierci. Wiadomo tylko, że zmarł w ubóstwie.
Godne królów
Tymczasem w roku 1851 odbyła się Wielka Wystawa Światowa. Miała miejsce w Londynie. Wśród gości znalazła się królowa Wiktoria. Monarchini przypadł do gustu jeden z zegarków Patek Philippe. Kupiła go, by nosić jak broszkę. Ten akt zapewnił firmie złoty medal Wielkiej Wystawy Światowej. Zapewnił też popularność – przez dekady (do dziś zresztą) marka ta jest szczególnie lubiana przez koronowane głowy, szefów państw, papieży i arystokrację per se. Pius IX nadał Patkowi tytuł hrabiowski.
W 1929 roku firma została przejęta przez rodzinę Stern. Niemniej jednak wciąż działa pod nazwą Patek Philippe, a obecni właściciele chętnie podkreślają polskie korzenie firmy. Możemy być z tego dumni.
Zegarki sław i pamięć o geniuszu
Wśród znanych posiadaczy zegarków marki Patek-Philippe byli m.in.: Królowa Wikroria, Książe Albert, Zygmunt Krasiński, Piotr Czajkowski, Maria Skłodowska-Curie, Albert Einstein i Walt Disney.
Zasługi Antoniego Patka doceniła współcześnie m.in. Poczta Polska. Wyemitowała ona znaczek upamiętniający genialnego polskiego zegarmistrza.
Artykuł pochodzi z archiwalnego wydania „Diners Club Magazine” z 2011 roku.